In 2011 keken een aantal sprekers op TEDxBrussels 50 jaar vooruit in de toekomst. Eén van de sprekers was Peter Hinssen – ondernemer, adviseur, keynote spreker en auteur op het gebied van radicale innovatie, leiderschap en de impact van digital op onze maatschappij en het bedrijfsleven.
Peter Hinssen opent zijn keynote met de alleszeggende uitspraak: “I don’t believe in exponential. If I hear the word singularity again, I probably throw up”. Het applaus wat erop volgt is veelzeggend (zie video hieronder).
Singulariteit
Voor wie het woord ‘singularity’ niets zegt: aanhangers van technologische singulariteit, zogenaamde transhumanisten, zijn ervan overtuigd dat de Wet van Moore geldt voor het tempo waarmee alle wetenschap en technologie zich ontwikkeld. Als deze ontwikkelingen elkaar bovendien gaan versterken dan zou dit op korte termijn kunnen leiden tot een punt, een singulariteit, waarin de kunstmatige intelligentie en de menselijke intelligentie elkaar kruizen. Vanaf dat moment explodeert de technologische vooruitgang.
Deze technologische singulariteit werd het eerst beschreven door wiskundige en sciencefictionschrijver Vernon Vinge in 1993 in zijn essay “Singularity”.
S-curve adoptie
Hinssen gelooft dus niet in een oneindig opgaande exponentiële lijn. Hij houdt liever vast aan het s-curve adoptie model, ook wel aangeduid als de innovatie diffusie.
Het punt wat Hinssen in zijn presentatie maakt is dat innovatie onmogelijk een constante exponentiële lijn kan volgen. In plaats daarvan schrijdt technologie voort op basis van opeenvolgende reeksen van iteratieve paden, zogenaamde s-curves. De s-curves onderscheiden 4 fases: introductie, versnelling, stabilisering en uitfasering. Hinssen: “Once your market flips it is not about technology anymore, it is how you live technology”.
Versnelling
Transhumanisten zien in de steeds snellere adoptie van technologie de onderbouwing voor de exponentiële versnelling. Vaak worden daarbij voorbeelden gebruikt uit de muziekindustrie, zoals hieronder:
De s-curves worden inderdaad steeds korter. Maar waar kijken we naar? Wat gebeurt er als we niet één enkele innovatie als uitgangspunt neemt, maar een wijder perspectief kiezen?
De versnelling die ten gevolge van de iPod optrad past dus prima in de versnellingsfase van een grotere s-curve. Tegelijk zien we dat streaming music de consumptie van muziek radicaal verandert en letterlijk een halt toeroept aan oude business modellen. De uitfaseringsfase is onmiskenbaar begonnen. Hinssen heeft dus gelijk.
Beperkingen
Toch gaat de s-curve niet altijd op. Kijken we bijvoorbeeld naar de introductie van de electrische auto, dan zien we een heel ander beeld.
Zouden we de recente ontwikkelingen rond de Tesla Model 3 hierin verwerken en proberen daar een s-curve in te zetten, dan blijft er weinig over van de s-curve theorie. Toch zal ook deze technologie weer uitfaseren.
Conclusie
De conclusie zou kunnen zijn dat de aanhangers van s-curves meer rekening houden met de sociale effecten van technologische innovatie (adoptie). Ergo: technologische disruptie is omgekeerd evenredig aan de sociale disruptie, die het veroorzaakt.
Zoals econoom Joseph Schumpeter al aangaf worden economieën uitsluitend voortgedreven door een voortdurend proces van creatieve destructie. Tegenwoordig noemen we dat overigens disruptieve innovatie. Doordat technologie een s-curve volgt, gaan economieën eveneens door vier fases. We bevinden ons nu in de uitfaseringsfase van technologie die ontstond in de jaren 50-75. Ondertussen leggen we met nieuwe technologie de basis voor de volgende economische versnelling.
Bronvermelding: The Computer Boys – Dangerous S-curves Ahead
