De meesten zijn bekend met de film The Social Network, waarin het succes van Mark Zuckerberg en zijn Facebook is verfilmd. Maar is Facebook wel een netwerk? En in hoeverre is Facebook een revolutie als het ‘netwerk’ gebaseerd is op de oudst denkbare netwerktopologie?
Is Facebook een netwerk?
Het antwoord is tweeledig. Facebook is een website met Web 2.0 technieken. Aangezien de netwerkverbindingen van en naar Facebook.com niet worden geleverd door Facebook, maar door het internet zelf, kun je vanuit topologisch oogpunt niet stellen dat Facebook een netwerk is. De deelnemers zijn feitelijk niet veel meer dan een record in een database. Echter, door de inzet van Web 2.0 technieken op de website ontstaat wel de illusie van een ‘sociaal netwerk’.
Sternetwerk
De structuur van dat sociale netwerk is vergelijkbaar met de oudste netwerktopologie, namelijk die van een sternetwerk (zie afbeelding hieronder), waarbij alle nodes (deelnemers) via één hub (website) met elkaar verbonden zijn. Als Facebook.com uitvalt, verdwijnt ook de illusie van het sociale netwerk. Dit geldt overigens ook voor Twitter, Foursquare, LinkedIn, etc.
Mesh network
Het internet zelf is geen sternetwerk maar een mesh netwerk, bestaande uit een wirwar van kruisverbindingen die een centrale node overbodig maken (zie afbeelding hieronder). Als één node uitvalt, dan zoekt het netwerkverkeer een andere route om het einddoel te bereiken.
Torrents
Kijken we naar de evolutie van torrentsites, zoals Napster en later The Pirate Bay, dan draaide die oorspronkelijk ook om een centrale node. Toen de juridische strijd losbarstte en deeplinking naar auteursrechtelijk materiaal verboden werd, ontstonden zogenaamde magnet links en werd de ‘dienst’ grotendeels gedecentraliseerd. En is nu geen centrale node meer nodig
Dominante node
Door de oriëntatie rond een dominante, centrale node is elk ‘sociaal netwerk’ anno 2013 aangewezen op de grillen van de beheerder van dat netwerk. Inmiddels weten we dat je privacy wordt geschonden, je privé gegevens worden doorverkocht en je beleving wordt verstoord door een toenemende hoeveelheid advertenties. De aanbieder van de ‘illusie’ van een sociaal netwerk wil immers maar al te graag verdienen aan jouw plezier. Facebook doet inmiddels precies wat zij destijds MySpace verweet (een overkill aan advertenties) en ook Twitter begint je timeline ‘spontaan’ te filteren om – met het oog op de beursgang – de commercie een nieuw walhalla te bieden.
Social Network 2.0
Wordt het niet hoog tijd dat we – net als in de torrent scene – de overstap maken naar ‘gedistribueerde’ sociale netwerken? Ik noem dat het Social Network 2.0 – een mesh sociaal netwerk, gebaseerd op opensource software, zonder de aanwezigheid van een dominante, centrale node. Als je het een peer-to-peer social network wilt noemen, ook prima. In ieder geval maakt zo’n gedistribueerd social network gewoon gebruik van de alom beschikbare resources, die het internet ons al te bieden heeft. Een werkelijk sociaal netwerk dus. Van ons allemaal. Vrij van reclame. Vrij van commercie. Altijd beschikbaar, omdat de noodzaak van een centrale node ontbreekt. Waar blijven die netwerken? Wie springt er in het gat ..
Persoonlijk verwacht ik dat – zo gauw het eerste gedistribueerde social network het licht heeft gezien – de toekomst van sites als Facebook binnen 2 jaar beslecht zal zijn.
Xaviera Ringeling wees op Diaspora – https://diasporafoundation.org/
Diaspora is mijn inziens, vergelijkbaar met de magnet links in de torrent scene, zeker een eerste vorm van gedistribueerde social networks. Diaspora werkt met gedistribueerde open nodes (pods), waaraan je kunt connecteren of je kunt je eigen pod opzetten en je eigen data beheren. Dat laatste is voor velen nog een stap te ver, maar de beweging is de goede kant op.
Ik verwacht dat straks je smartphone jouw persoonlijke node wordt, waaraan anderen via het mesh netwerk kunnen connecteren, anders dan dat jij connecteert aan een (open) hub. Dat past ook beter in het beeld van The Internet of Everything – alles en iedereen wordt aan elkaar verbonden.